Δρω, άρα αποδίδω. Αυτό πιστεύουν εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν καθημερινά σε έντονους ρυθμούς.
Θεωρούν ότι το γεμάτο τους πρόγραμμα ή οι πολλές ώρες δουλειάς, είναι οι παράγοντες που τους κάνουν ταυτόχρονα και αποτελεσματικούς. Αρκεί όμως να είμαι σε δράση; Αυτό είναι όλο;
Οι έντονοι και πιεστικοί ρυθμοί στην καθημερινότητα είναι συνήθως δυσανάλογα παρόντες σε σύγκριση με την απο-συμπίεση που χρειαζόμαστε μετά. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι η αποκατάσταση από κάποιες ώρες ή μέρες υψηλών επιπέδων στρες και έντονης δραστηριότητας, είναι απλώς μια αόριστα αποκαλούμενη «ξεκούραση», στην οποία συχνά δίνουν περιεχόμενο …κουραστικό ή παρόμοιο με αυτό που έκαναν στη φάση έντασης. Ή, την ταυτίζουν μόνο με τον ύπνο.
Αποτελεσματικότητα
Αυτό που μετράει περισσότερο από το πόσες ώρες εργάζεται κάποιος (είτε πρόκειται για επαγγελματικές δραστηριότητες, είτε για άλλα καθήκοντα), είναι το πόσο αποτελεσματικός είναι. Η αποτελεσματικότητα δεν εξαρτάται από τον αριθμό ωρών κατά τις οποίες ασχολείσαι με κάτι, αλλά από την αποδοτικότητά σου. Η αποδοτικότητα σχετίζεται μεν με την εργατικότητα αλλά παράλληλα και με άλλες -εξίσου απαραίτητες- δεξιότητες όπως η ικανότητα συγκέντρωσης, η ευελιξία, η δημιουργικότητα, η ανθεκτικότητα.
Σίγουρα κάποιος που είναι ξαπλωμένος στον καναπέ του όλη μέρα κάθε μέρα, δε θα αποδώσει αρκετά επίσης. Ωστόσο, το να επικεντρωνόμαστε μόνο στο να υπάρχει δραστηριότητα, αγνοώντας τα υπόλοιπα και διεκπεραιώνοντας μηχανικά τις εργασίες μας, απλώς διασκορπίζει ενέργεια που θα μπορούσε να διοχετεύεται στοχευμένα και να παράγει περισσότερο, σε λιγότερο χρόνο και χωρίς να εξαντλεί σώμα και πνεύμα.
Οπότε, αντί να μετράς πόσες ώρες εργάστηκες πάνω σε κάτι, διερωτήσου:
- Πόσο προχώρησα σήμερα με αυτό το θέμα πάνω στο οποίο δούλεψα;
- Πού βρίσκομαι σχετικά με τον τελικό στόχο σε σύγκριση με μία εβδομάδα πριν;
- Πόσα από όσα αντιμετώπισα σήμερα, είχαν την κατάλληλη ανταπόκριση από εμένα;
Με αυτό τον τρόπο αποκτάς επίγνωση του βαθμού στον οποίο ήσουν αποτελεσματικός και μπορείς μετά να εστιάσεις σε όσα διαπιστώνεις ότι χρειάζονται βελτίωση.
Νοητικές λειτουργίες
Ο νους μας έχει δύο βασικούς τρόπους με τους οποίους λειτουργεί:
- Εστίαση
- Χαλάρωση
Η κατάσταση εστίασης είναι για παράδειγμα εκείνη κατά την οποία εργάζεσαι πάνω σε κάτι συνειδητά ή όταν μαθαίνεις κάτι καινούργιο κ.ά.
Στην κατάσταση χαλάρωσης, ο νους έχει πρόσβαση σε άλλα -εξίσου σημαντικά- πεδία και στρέφεται σε λειτουργίες όπως:
- Το να βρίσκει νόημα μέσα σε δεδομένα στα οποία δεν έβρισκε πριν
- Σύνθεση φαινομενικά αταίριαστων στοιχείων, κάτι που οδηγεί στην επίλυση προβλημάτων με δημιουργικό τρόπο
- Διεργασίες από τις οποίες αναδύονται αντισυμβατικές ιδέες
Όταν λοιπόν δεν προσφέρεις στο μυαλό σου ποτέ την κατάσταση χαλάρωσης ή την προσφέρεις σε ελάχιστο ποσοστό, αυτομάτως σταματάς να έχεις πρόσβαση και σε αυτές τις δεξιότητες ή τις έχεις να υπολειτουργούν.
(Θυμάσαι εκείνες τις φορές που είχες μια έκλαμψη για κάτι, την ώρα που ήσουν στο ντους ή που κοίταζες ένα πουλί στον ουρανό, ενώ όσο είχες επικεντρωθεί στο θέμα, δεν έβλεπες λύση; )
Οι έντονοι ρυθμοί χρειάζονται ανάλογη αποκατάσταση
Όσοι γυμνάζονται ή/και όσοι ενημερώνονται περί άσκησης, γνωρίζουν ότι κάθε είδους προπόνηση, χρειάζεται να ακολουθηθεί από αποθεραπεία. Το σώμα ζητά εξισορρόπηση. Η αναδόμηση μυϊκών ιστών και η γενικότερη αποκατάσταση, δεν είναι κάτι που κάνουμε αν προλάβουμε ή αν το θυμηθούμε. Χρειάζεται απαραιτήτως.
Αντιστοίχως λοιπόν, μια έντονη δραστηριότητα -ψυχοσωματική, σωματική, νοητική κ.λπ-, σε οποιοδήποτε πεδίο, αποζητά την εναλλαγή της με φάση ήπιων ρυθμών. Όχι μόνο για να γίνει ξε-κούραση αλλά και γιατί οι διεργασίες στη διάρκειά της, έχουν θετική επίδραση στη μετέπειτα λειτουργικότητα του σώματος γενικότερα.
Διαλείμματα
Η πρόσβαση στην κατάσταση χαλάρωσης και η αποκατάσταση από την -όποιας διάρκειας- φάση στρες, δεν προσφέρονται μόνο στον ύπνο. Εξίσου σημαντικά είναι τα διαλείμματα, με την προϋπόθεση ότι τους δίνουμε κατάλληλο περιεχόμενο. Στη διάρκειά τους, χρειάζεται να ασχολούμαστε με ένα εντελώς διαφορετικής φύσεως αντικείμενο από αυτό που είχαμε κατά τη φάση εντατικής δράσης. Να επιλέγουμε την ψυχοσωματική και νοητική αποφυγή ενασχόλησης με ό,τι κάναμε προ διαλείμματος.
Παραδείγματα σχετικά με αυτό, είναι τα εξής:
- Σταματάμε ένα δίωρο meeting και βγαίνουμε για έναν περίπατο, χωρίς να σκεφτόμαστε το περιεχόμενο της συζήτησης που είχαμε
-Βάζουμε ένα τραγούδι και κινούμαστε, πηγαίνοντας σε μία εντελώς διαφορετική ατμόσφαιρα από εκείνη της εργασίας που κάναμε νωρίτερα
-Εργαζόμαστε εντατικά, εστιασμένα και συγκεντρωμένα για 5 μέρες, αλλά τις επόμενες δύο, σκαλίζουμε τον κήπο, ασχολούμαστε με το χόμπι μας, δεν κάνουμε τίποτα σχετικό με την εργασία μας, δεν ελέγχουμε συνέχεια τα email μας, χορεύουμε, ρεμβάζουμε, σιωπούμε κ.λπ
-Καθορίζουμε π.χ. ότι κάθε βράδυ, με τη λήξη των καθηκόντων κάθε φύσεως, αφιερώνουμε 1,5-2 ώρες στην κατάσταση χαλάρωσης (Δεν εντάσσεται σε αυτό το να καθίσουμε μόνο μπροστά στην τηλεόραση ή το να κοιτάζουμε τα social media αλλά το να αφήσουμε τον νου να έχει πρόσβαση σε σήματα, σε πληροφόρηση εντελώς άσχετη από όσα κάνουμε τις υπόλοιπες ώρες)
-Οι αυτοαπασχολούμενοι, ανεξάρτητοι entrepreneurs, θα μπορούσαν να καθορίσουν π.χ. ότι εργάζονται εντατικά, εστιασμένα και πειθαρχημένα για 3 εβδομάδες/μήνα και περνάνε την 4η σε …αποκατάσταση και αναδόμηση, με το περιεχόμενο που αναφέρθηκε και μπορούν να προσαρμόσουν στα δικά τους δεδομένα/χόμπι/ενδιαφέροντα. Μπορούν να ορίσουν απλώς ότι την 4η αυτή εβδομάδα, θα ασχολούνται στοιχειωδώς με κάποια βασικά τηλεφωνήματα ή ρυθμίσεις για 1,5 ώρα ημερησίως μόνο.
Βασικός παράγοντας για να λειτουργήσει ο τρόπος αυτός, είναι να είμαστε πραγματικά συγκεντρωμένοι και συνειδητά εργαζόμενοι τις ώρες/μέρες δράσης και αντιστοίχως μετά, πραγματικά σε κατάσταση χαλάρωσης. Δε θα λειτουργήσει αν τεμπελιάζουμε και επιδιδόμαστε σε αυτο-κοροϊδία στην πρώτη περίπτωση και μετά μας καταβάλλει το άγχος και η ενοχή και αλλοιώνουμε το περιεχόμενο της δεύτερης.
Εν κατακλείδι
Είμαστε όντα με ποικίλες λειτουργίες, δυνατότητες, ανάγκες. Όσο επιλέγουμε με μονομανία μόνο μέρη από αυτές ή κάποιες από αυτές, θα ζούμε με ελλιπή ή μηδενική πρόσβαση στις υπόλοιπες. Θα μένουμε σε πιο στενό από το αληθινό μας εύρος. Θα αποδίδουμε ανάλογα. Θα ικανοποιούμαστε ανάλογα.
Αρνούμαστε την ολότητά μας και αυτό είναι μια δράση που φέρνει πάντα -αφού είναι φυσικός νόμος- την ανάλογη αντίδραση.
Author: Ανθη Ψωμιαδου
